top of page

Król Władysław IV Waza. Król na wózku.

Niewiele osób wie, że nasz król był mocno schorowany i pod koniec życia poruszał się po pałacu na specjalnym wózku inwalidzkim, specjalnie dla niego zaprojektowanym i wykonanym. ,,Cierpiał na liczne choroby” co stwierdził oględnie nuncjusz apostolski Onorate Visconti i tak jak opisuje go kronikarz,, psuł się od środka „ prowadząc zły tryb życia.

Portret Króla Władysław IV Waza.  https://wielkahistoria.pl
Portret Króla Władysław IV Waza. https://wielkahistoria.pl

Władysław IV Waza (1595–1648) był jednym z najbardziej chorych władców w historii Polski. Cierpiał na dnę moczanową (podagrę), reumatyzm, kamicę nerkową, paraliże nóg, chroniczne bóle i inne dolegliwości. Z powodu chorób często musiał załatwiać sprawy państwowe z łoża lub fotela. Nie wiadomo kto zlecił, ale wózek zaprojektował około 1640 roku jego dworski architekt Giovanni Battista Gisleni. To ciekawe rozwiązanie jak na tamte czasy dawało królowi pozycję pionową i było jedno z pierwszych w Europie. Dawało mu to szansę na życie publiczne mimo chorób. Projekt był częścią bardziej rozbudowanego systemu ułatwień – w podmiejskim pałacu (Kazimierzowskim). Gisleni przygotował także specjalną windę‑szyb, w której król był opuszczany na linie w siedzisku pomiędzy poziomami budynku


Wózek czy nie wózek?

Projekt Gisleniego zrealizował królewski cieśla Hanus Hanle. Choć konstrukcja przypominała raczej trójkołowe krzesło niż dzisiejszy wózek inwalidzki, była bardzo nowoczesnym rozwiązaniem, jak na realia XVII wieku.

• Pierwszy wariant – fotel na dużych kołach, z baldachimem na trójkątnym stelażu, giętym oparciem i wysuwanym podnóżkiem. Idealny do transportu króla w pozycji siedzącej.

• Drugi wariant – bardziej przypomina wózek: wyposażony w cztery kółka (dwa większe z przodu i dwa mniejsze z tyłu). Mebel był mobilny i umożliwiał przemieszczanie się po wnętrzach pałacu bez konieczności noszenia przez służbę.

Urządzenie to pokazuje, że już w czasach baroku potrafiono tworzyć spersonalizowane rozwiązania dla osób z ograniczoną mobilnością. Dla Władysława IV było to narzędzie bardzo pomocne.

Niestety tylko król mógł skorzystać z takiej formy zaopatrzenia w niepełnosprawności. Większość ludzi, poddanych z uwagi na słaby status materialny nie mogli sobie pozwolić na takie luksusy choć nie wykluczone jest że były robione gdxieś indywidualne rozwiązania, ale brak ich w zapisanych kronikach.


Ten wpis początkuje małą serię znanych osób na wózku inwalidzkim o których świat pamięta.


Masz uwagi lub coś do dodania napisz..

 
 
 

Comments


bottom of page